Tazminat Davalarında Ceza-Hukuk İlişkisi

Ceza Hukuku kapsamında suç niteliğinde olan haksız filler, mağdur olan tarafın maddi-manevi zarara uğramasına yol açmaktadır. Böyle bir durumda, Ceza Mahkemeleri kamu yararı gözeterek, haksız fiilin cezai boyutunu tartışır. Ceza Mahkemesi, suçun unsurlarının oluşup oluşmadığını, olayda kast ya da taksir olup olmadığını değerlendirir. Haksız fiil sonucu oluşan maddi-manevi zararın tazmini için açılan tazminat davalarında ise, kusur durumuna ve meydana gelen zararın boyutlarına bakılır. Tazminat talepli olarak açılan hukuk davasında, ceza davasından farklı olarak kamu yararı gözetilmez, tazminat davasında amaç, kusur durumu gözetilerek zarara uğrayan kişinin uğradığı zararının giderilmesidir.

Hukuk Mahkemesi hakimi kural olarak, ceza mahkemesince verilen kararla bağlı değildir. Bu konuya ilişkin yasal düzenleme Yeni Borçlar Kanunu’nun 74. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu yasa maddesine göre, ‘Hakim, zarar verenin kusurunun olup olmadığı, ayırt etme gücünün bulunup bulunmadığı hakkında karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleriyle bağlı olmadığı gibi, ceza hakimi tarafından verilen beraat kararıyla da bağlı değildir. Aynı şekilde, ceza hakiminin kusurunun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararı da, hukuk hakimini bağlamaz.’

Ancak, uygulamada ve yerleşik Yargıtay kararları doğrultusunda, bir haksız fiil sebebiyle hem ceza davası hem de tazminat istemli hukuk davası açılmışsa, her iki davanın birbirini etkilediği görülmektedir. Ceza mahkemesinde tespit edilmiş olan fiil hakkında hukuk mahkemesinde tekrar inceleme yapılması halinde, olaya ilişkin tanıkların dinlenmesi, keşif, bilirkişi incelemelerine gerek duyulacaktır. Bu da gereksiz yere yargılamanın uzamasını ve masraf sonucunu doğuracaktır. Ayrıca, hukuk mahkemesinin mahkumiyet kararı ile gerçekleştiği tespit edilen fiile ilişkin olarak yeniden bir yargılama yapılması adalete olan güveni zedeleyecektir. Dolayısıyla, ceza mahkemesinin kesinleşmiş mahkumiyet kararında fiilin gerçekleştiğine ilişkin tespitin, tazminat davasına bakan hukuk mahkemesi hakimini bağlayacağı kabul Yargıtay kararlarında kabul edilmektedir ve uygulama bu yöndedir.

neslihan (71 Posts)

Av. Neslihan BARTAL lisans eğitimini aldığı İstanbul Kültür Üniversitesi’nde başarı bursu elde etmiş, 2004 yılında hukuk ve İngilizce eğitimini tamamlayarak mezun olmuştur. 2005 yılından bu yana özellikle İş Hukuku, Aile Hukuku (Boşanma, Nafaka, Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında), Ticaret Hukuku, İcra-İflas Hukuku, Borçlar Hukuku alanlarında birçok dava takip ve yöntemlerinde tecrübe kazanarak uzmanlaşmıştır. Hukukun çeşitli dallarında sertifika programları ve eğitim seminerlerine katılmış ve arabuluculuk eğitimi almıştır.